Overzicht van de activiteiten van de Stichting op fort aan den Ham over 2019

In het afgelopen jaar zijn de vrijwilligers op vele fronten actief geweest op fort aan den Ham.

In de wintermaanden werd op de dinsdagen en woensdagen gewerkt aan de verfraaiing van de bar- en ontmoetingsruimte.
Als voorbeeld en richtlijn werd ruimte op het fort bij Edam gebruikt. In overleg met de vrijwilligers die op de open dagen dienst doen achter de bar werd de inrichting en opstelling uitgevoerd. Het resultaat is een fraaie bezoekersruimte.

De ruimte aan de oostzijde van de bezoekersruimte is opnieuw ingericht als filmzaal en ruimte voor het houden van lezingen. Aan de wanden hebben de ingelijste bouwtekeningen van het fort een plaats gekregen.

De ruimte aan de westzijde van de bezoekersruimte, de messroom voor officieren en onderofficieren, is onder handen genomen.
Geheel in de stijl van de jaren rond de eerste wereldoorlog, is de ruimte geschilderd en zijn er wat meubels aangeschaft passend in de genoemde tijd.

De “oude” filmzaal, tussen keuken en slaapzaal, is leeggehaald en zijn de vrijwilligers begonnen met opknappen en schilderen.
Deze ruimte wordt momenteel ingericht als expositieruimte over de 2e wereldoorlog.
We verwachten dat deze ruimte weer geheel ingericht is als het nieuwe bezoekersseizoen weer begint.
Een gedeelte van de geëxposeerde onderwerpen betreffende de 2e wereldoorlog was privé bezit van een van onze vrijwilligers.
De Stichting heef een groot deel van deze onderwerpen in eigendom weten te verwerven.
De wijze van expositie in de ruimte over de 2e wereldoorlog wordt ook iets aangepast.
Wat diorama’s met opstelling van poppen in uniformen en kleding uit die periode.

De belangrijkste drijfveer om de ruimte van de 2e wereldoorlog te verplaatsen was de noodzaak om een nieuwe werkplaats te maken.
Onze werkplaats was gevestigd in de remise van het luchtdoelkanon uit de “koude oorlog periode”. Dit stenen gebouw naast de genieloods is in slechte staat en staat ook op de nominatie voor Stadsherstel om t.z.t gesloopt te worden. Om toch een afgesloten ruimte te hebben binnen het fort van voldoende afmetingen, was dit de beste keuze. Deze ruimte wordt op dit moment ook weer opnieuw ingericht.

In het voorgebouw is een werkplaats ingericht voor het repareren van radio- en zendapparatuur.
Deze ruimte was, en is, niet voor de bezoekers toegankelijk. Omdat nu nagenoeg alle apparatuur in de communicatieruimte weer gebruiksgereed is, werd de keus gemaakt dat apparatuur die nog aan reparatie onderhevig zijn, naar deze werkplaats over te brengen.

Als de werkplaats op de nieuwe locatie in gebruik wordt genomen zal het gereedschap en materieel die nu nog in de explosieven-ruimte aanwezig zijn overgebracht worden naar de werkplaats.
De explosieven-ruimte zal dan opgeknapt worden en ingericht worden met het thema de inzet van Nederlandse militairen op vredesmissies. Voor de inrichting hadden we al goede contacten met wat instellingen binnen Defensie. We zijn al in het bezit van wat uniformen en uitrustingen van militairen die actief zijn geweest op vredesmissies.

Grote activiteiten gedurende het afgelopen seizoen.

Traditioneel werd op de eerste en laatste zondag het tinnen soldaatjes maken georganiseerd.
De kinderen helpen met het gieten van een figuurtje dat ze uitgekozen hebben en daarna kunnen ze het schilderen. Elk jaar komen er veel kinderen om een mooi figuurtje te maken.
De laatste zondag van het seizoen was in combinatie met de Nederlandse Stichting voor Modelfiguren.
De Stichting (NSM) hield in de filmzaal een ledenvergadering en er werd een lezing gehouden over een historische gebeurtenis in combinatie met de tinnen figuren in uniformen over de periode.

Het fort is een aantal malen gebruikt als start- en eindpunt van een grote fietstocht. De Kennemer Classic. Dit is doorgaans een lange dag voor de vrijwilligers. De eerste fietsers vertrekken al heel vroeg en laat op de middag melden de laatste fietsers hun aankomst.
Helaas ging Rondje Stelling (een tocht langs de hele Stelling van 170km) dit jaar niet door.

Ook is het fort als start/stempelpost gebruikt voor wandelclub de De Laatste loodjes en natuurlijk de Oer-IJ wandeling op Hemelvaart met start bij het Huis van Hilde in Castricum.
Omdat er meerdere routes uitgezet waren was het aantal wandelaars bij ons niet zo groot omdat het fort op de route lag waar alleen de lopers van de langste afstanden langs kwamen.

 

Op het laatste weekend van juni hadden we een Romeins weekend op het fort.Dit naar aanleiding van de vondst van een Romeinse versterking op ca. 500 meter verwijderd van het fort. De vondsten werden gedaan door de archeologische dienst van Zaanstad. In overleg met de archeologische dienst is in het najaar van 2018 besloten dat de vondsten op het fort getoond zouden worden.

 

Een aantal vitrines zijn vrijgemaakt om de vondsten te tonen.

Er zijn wat unieke vondsten gedaan en deze waren nu voor het grote publiek zichtbaar.
De mensen van de dienst waren ook aanwezig op dit weekend om uitleg te geven over de opgravingen en de vondsten.
De Stichting had voor dit weekend een re-enactment groep uitgenodigd. Deze groep had verkleed als Romeinen tenten opgeslagen op de terre-pleinen van het fort. De bezoekers waren heel enthousiast van over de wijze van presenteren.

Jammer was wel dat juist op dit weekend de spooroverwegen bij het fort afgesloten waren.
Prorail was aan het werk aan het spoor langs het fort.
Voor de bezoekers was dit een groot probleem, fietsers moesten een heel eind om fietsen en ook voor bezoekers per auto was het zoeken om het fort te vinden via een omweg.
Omdat het bezoek van de re-enactment groep voor rekening van de Stichting kwam werd het weekend met een negatief saldo afgesloten. Het verwachtte bezoekersaantal werd niet gehaald. Ondanks deze financiële tegenvaller was het weekend een succes.
Belangstellenden en omwonenden hebben een goed beeld kunnen krijgen van de vondsten. Het aanwezig zijn van de “Romeinen” op het fort gaf een mooie aanvulling op de vondsten. De Romeinen gaven uitleg aan het leven in die tijd en de organisatie en manoeuvres van het Romeinse leger.

 

 

 

 

 

 

 

Bij al deze open dagen en speciale activiteiten waren de mannen van het Nederlands Grammofoon Genootschap (NGG) enthousiast aanwezig met hun aanstekelijke muzikale smaak.

In het najaar heeft de Stichting deelgenomen aan een sponsoractie van de Rabobank. De Raboclubsupport. Tot onze verrassing heeft dit een mooi sponsorbedrag opgeleverd.  Dit bedrag gaan we, zoals toegezegd aan de Rabobank, onder andere besteden aan tuig voor beide honden aan de hondenkar en de aankoop van etalagepoppen om de uniformen zoals gedragen bij de vredesmissies te kunnen exposeren.

Voor het aanmaken van de tuigen voor de hondenkar, zijn we op bezoek geweest bij het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Van de conservator hebben we veel inlichtingen en wat foto’s gekregen. In Soesterberg staat een vergelijkbare hondenkar opgesteld met een mitrailleur.
De kar op het Fort aan den Ham is gebruikt voor munitietransport.
Aanvullende eisen betreffende de wettelijke voorschriften voor hondenkarren werden verkregen van de hondenbrigade van de Amsterdams politie.
Aan de tuigen voor de honden wordt inmiddels gewerkt door de firma Stubenitsky in Heemskerk, de benodigde metalen beugels worden door het Nova-College in Beverwijk gemaakt. Beiden zien het als een aparte uitdaging om aan de hand van foto’s en wettelijke voorschriften de onderdelen te maken.

 

 

 

Het afgelopen jaar hebben we weer veel ondersteuning gehad van het Clusius College.
Studenten groenvoorziening, onder leiding van docenten, werken in het groen op het forteiland.
De Stichting is heel blij met deze professionele inzet. De meidoornhaag aan de rand van de fortgracht staat er weer perfect bij en ook op veel andere plaatsen is de professionele aanpak goed te zien.

In het voorjaar hebben we weer een aantal basisscholen mogen begroeten voor een bezoek aan het fort. Aan de hand van de exposities wordt uitleg gegeven over het fort en de stelling van Amsterdam, de 2e wereldoorlog, de inzet van Nederlandse militairen in het huidige Indonesië, de inzet van Nederlandse militairen in vredesmissies, de linie van Beverwijk, enz.
Deze bezoeken zijn altijd een succes.

In het voorjaar hebben we ook bezoek gehad van wethouders van Zaanstad en Uitgeest.

O.a. voor een Wijkwaardering van Zaankantersvoorelkaar. De vrijwilligerscentrale van Zaanstad.
Er was grote waardering voor de activiteiten van onze vrijwilligers.

We waren ook aanwezig op de vrijwilligersbeurs van Uitgeest en hadden een gesprekje met de burgemeester.

Een paar weekenden was het fort de locatie voor een weekend van de scoutinggroep “De Geuzen” uit Alkmaar. De groep organiseert al jaren de weekenden op het fort. De scouts zijn gedurende het weekend actief in het groen rond het fort en slapen op het fort. De reacties van scouts en leiding zijn altijd heel enthousiast over de weekenden. Het fort is in de zomer ook ondersteuningspunt geweest in een Scouting communicatie spel tussen een groot aantal locaties. Jotacross.

 

In oktober waren er opnames voor StukTV. Een Youtube kanaal met veel aktie waarbij een BN’ner vanuit een locatie (ditmaal ons fort) een voorsprong krijgt en via GPS door een team “Jagers” gepakt moet worden.
Hij of zij moet 4 uur uit handen blijven van de achtervolgers. En wint dan de vrijheid.
Bij ons was Klaas-Jan Huntelaar degene die achtervolgt werd. Na een spannende tocht door Amsterdam en met hulp van Ajax teamgenoten wist hij uit handen van het StukTV team te blijven.

 

 

Het bestuur heeft veel tijd moeten steken in de uitwerking van de plannen voor de genieloods.
Veel vergaderingen met Stadsherstel, de omwonenden en de gemeente Uitgeest.
De nieuwe bestemming van de genieloods en de noodzakelijke aanpassing van het bestemmingsplan vroeg erg veel overleg tussen Stadsherstel en de omwonenden.
Behalve op het gemeentehuis van Uitgeest vond veel overleg plaats op het fort.
De Stichting niet direct betrokken bij de plannen. In de nieuwe overeenkomst met Domeinen is, ruim 8 jaar geleden, vastgelegd dat de Stichting in het fort een museum zou blijven beheren.
Stadsherstel zou gaan zoeken naar een nieuwe huurder voor de genieloods.
Het oorspronkelijke plan was een horeca bestemming maar de omwonenden gingen niet akkoord met een openstelling voor de horeca in de avonduren.

Een wijziging in het bestemmingsplan die een wat ruime openstelling voor de horeca kreeg geen goedkeuring in de gemeenteraad van Uitgeest.
Uitgebreider overleg en zoektochten hadden tot resultaat dat de genieloods in de toekomst gebruikt gaat worden door een aantal kunstenaars die hun atelier daar hebben en de ruimte om workshops te geven.
Om deze werkzaamheden mogelijk te maken wordt de genieloods aan de binnenzijde aangepast voor de nieuwe gebruikers. Enige schade aan parkeerterrein en ingang was niet te vermijden.
De Stichting is blij dat er een passende bestemming gevonden is voor dit object. We verwachten niet dat het veel nieuwe bezoekers zal geven aan het fort, maar het kan wel bijdragen aan de naamsbekendheid van het museum.

Natuurlijk werd het jaar 2019 afgesloten met een Kerstdiner van de scouting “De Geuzen” en op de laatste dag een oliebol. (of twee)