• Actueel
Iedere woensdag en bijna elke 2 zaterdag van de maand vrijwilligers-werkdag. Open tussen 10-15 uur. (zie boven)
Rondleidingen voor groepen zijn op verzoek, mogelijk. Open zondagen (apr-okt) van 11-16 uur.
Op andere dagen is bezoek en rondleiding alleen mogelijk na afspraak i.v.m. beschikbaarheid van gidsen.
Gebruik hier het contactformulier voor.
Van half december tot half januari gesloten.
Stelling van Amsterdam
Stelling van Amsterdam vormde het meest omvangrijke nieuwe verdedigingswerk van het land. Het gold toentertijd bovendien als modernste en qua oppervlak grootste kringstelling van Europa. en is aangelegd tussen circa 1880 en 1920.
In 1996 werd de Stelling van Amsterdam UNESCO Werelderfgoed. De Nieuwe Hollandse Waterlinie werd in 2021 toegevoegd aan het Werelderfgoed. Tezamen onder de naam Hollandse Waterlinies.
Evenementen
Tinnen soldaatjes
Een nagenoeg verloren gegaan kinder speelgoed en tegenwoordig verzamelobject. Een kleine collectie van oude soldaatjes is op het fort te zien. Gieten en zelf schilderen op het fort. Deze “tindagen” zijn meestal eind april en eind oktober. In 2022 is de “tindag” op 29 mei en 30 oktober.
Het fort als WW-2 Militair kamp
Geregeld is er op open dagen bezoek van WW-2 troepen en wagens. Soms wordt het fort omgetoverd tot een historisch WW-2 kampement.
Zaterdag 25 & zondag 26 juni 2022 was een Militair Weekend gepland.
Wandelen en fietsen
Oer-IJ Expeditie. Wandeltocht die de historische gronden van het Oer-IJ bestrijkt. Het fort wordt vaak opgenomen in de route als stempelpost.
Ronde van de Stelling van Amsterdam. Toertochten voor fietsers worden regelmatig op het fort gehouden als start/finish en/of stempelpost.
Exposities
| Bezetting 40-45 | Foto expositie |
| Scoutingmuseum | 1799 en Linie van Beverwijk |
| Het vergeten leger. 45-50 | Vredesmissies na 1950 |
| ABDA Force | Militaire communicatie |
| Inundaties | Mini exposities |
Bezetting 1940-1945
In de soldaten ruimte 19 is een expositie ingericht over Nederland in bezettingstijd. De 2e wereldoorlog tussen 1940-1945. Inval mei 40, NSB, Illegale pers, Jodenvervolging, Hongerwinter, Bevrijding mei 45.
Foto expositie
De Poterne (ruimte 4), heeft foto’s van alle forten van de Stelling van Amsterdam en vitrines met o.a. een collectie keramiek en items van en over de Mobilisatietijden tussen 1914-18 en 1940.
foto-expositie in Poterne
Scoutingmuseum
Sinds 1995 zijn de Geuzen uit Alkmaar in de natuur aan het werk op het fort. Het fort heeft een scoutingmuseum in de Onderofficiersruimte (2)
Invasie 1799 en Linie van Beverwijk
Ruimte (15a). engels-russische invasie op 27 aug. 1799 in Noord-Holland en de in 1800 gebouwde Linie van Beverwijk. Wat is er over van de lunetten na 210 jaar? Ontdek het hier en zoek het later op in de omgeving van Beverwijk en Wijk aan Zee.
Het vergeten leger. Indië 1945-50 en
Expositie over de Nederlandse strijdkrachten in Nederlands Indië voor, tijdens en na de Politionele Acties.
NL Vredesmissies na 1950
ABDA Force
Militaire communicatie
De oorspronkelijke telegrafisten ruimte (14f en 14g) achter de Poterne deuren is nu het onderkomen van een collectie militaire radio zend en ontvangst apparatuur. Vanuit het fort zijn regelmatig verbindingen met andere radioposten over de hele wereld. Op open dagen is het fort via de ether te vinden als PA6HAM.
Inundaties
De inundaties van de Stelling van Amsterdam zijn meerdere malen in werking gesteld. De laatste keer door de Duitse bezetter. Hieronder een luchtfoto van de inundatie in 1944-45. In de Officiers slaapvertrek is een kleine expositie over inundatie en de gebruikte middelen.
Mini exposities
Deze exposities laten tal van historische facetten van het militaire leven zien. O.a te zien: Collectie Artillerie Inrichting Hembrug, De Franse tijd en De Slag bij Waterloo 1815, Koninklijke Marechaussee, Soldatentijd in Korea, Koude oorlog, Nederlandse Militaire uitzendingen 1950-heden, ABDA Force, etc
Geschiedenis van het fort
Oorspronkelijk was dit fort niet opgenomen in de plannen van 1880. Omdat de spoorlijn Uitgeest – Krommenie op een talud lag tussen de grotere forten (acces), heeft men naast deze spoorlijn een fort gebouwd om deze spoordijk te beheersen.
In 1995 is Stichting Fort aan de Ham opgericht om het fort voor publiek open te stellen en het geheel te besturen. Missie:
De culturele – natuur – en militair historische waarden van het Fort te behouden c. q. te verbeteren en particulieren en instellingen kennis te laten nemen van de historische vesting en verdedigingswerken cum annexis in en om Amsterdam met in het bijzonder de “Stelling van Amsterdam” waar Fort aan den Ham onderdeel van is.
Militaire historie
1892: Onteigening gronden en aardwerken plaatsen
1896: Start bouw bomvrije gebouwen.
1903: Oplevering met bezetting van 171 man.
1914-18, 1939-40: Mobilisatie periodes.
In 1956 werd bij “Koninklijk Besluit” de verdedigings- functie opgeheven en het fort omgebouwd tot munitie opslag plaats. Hierbij is veel van de originele inrichting verloren gegaan. Dit heeft geduurd tot ca. eind jaren ’80. Toen kwam het fort leeg te staan en is de fortwachterswoning gesloopt. In 1996 werd de Stichting “Fort aan den Ham” opgericht.
RAFA
In 1998 kreeg het fort inwoning. In een deel van het fort kwam de RAFA. (Royal Air Force Association, Amsterdam Branch 1007.) Dit “clubhuis” werd officieel door ZKH Prins Bernhard op 8 april 1998 geopend. Na 12 jaar gastvrij onderkomen werd op 30 mei 2008 deze locatie weer verlaten. Nu is hier de Nederlands Indië expositie ondergebracht.
Stadsherstel Amsterdam
Stadsherstel pacht sinds 8 april 2012 alle Defensiegronden. Renoveert en exploiteert op het buitenterrein de Genieloods. De Stichting “Fort aan Den Ham” verblijft op het forteiland en behoudt/verbetert de museale functie van het fort zoals Defensie wenst. Het uitdragen van de kennis van de Stelling van Amsterdam, zoals in onze statuten vermeld, zal gecontinueerd worden.
Kunstgenieloods
Na een bestemmingsplan-wijziging bij Gemeente Uitgeest is de Genieloods eerst geschilderd door Herstelling en daarna geheel gerenoveerd door Fa. Akerbouw tot 6 units met ateliers voor beeldende kunstenaars onder hoede van Loods 6 en Stichting Tengel.
Begin 2020 was de oude Genieloods geheel gerestaureerd en ingedeeld. De kunstenaars hebben regelmatig “open huis”.
Vrijwilligers
De Stichting heeft geen subsidies. De begroting wordt sluitend gemaakt met entreegelden van open dagen, excursies en enige kantinebijdrage. Inzet van enthousiaste vrijwilligers is hierbij onontbeerlijk. Een deel van de vrijwilligers is iedere woensdag en/of zaterdag aanwezig op het fort tussen ± 10-15 uur.
Heeft u interesse dan bent u van harte welkom op een van onze (werk)woensdagen of open zondagen. Onze vrijwilligers zullen graag al uw vragen beantwoorden.